Osteopatia jest gałęzią medycyny, która do diagnozowania i leczenia pacjenta wykorzystuje wiedzę naukową, palpację (badanie rękami) oraz manualne metody terapeutyczne.
W zakresie działania osteopatii są zaburzenia funkcji szeroko i kompleksowo rozumianego narządu ruchu. Narząd ruchu obejmuje tkankę kostną, mięśniową i łączną (chrzęstną, więzadła, powięź, przyczepy).
Zaburzenie funkcji tych tkanek objawia się brakiem prawidłowej ich ruchomości, co manifestuje się bólem, przyjęciem przymusowej pozycji, unikaniem pewnych ruchów, a z czasem powoduje zmiany strukturalne w organizmie.
Zaburzenia ruchomości dotyczą również tkanki nerwowej, krwionośnej, limfatycznej oraz narządów wewnętrznych. Skutki tych zaburzeń sięgają dalej sfery psychosomatycznej.
Dlatego osteopatia postrzega człowieka jako całość, lecząc problem, z którym zgłosił się pacjent, ale również dochodząc jego przyczyn i powiązań.
Ważnym rysem osteopatii jest przekonanie o możliwości samoleczenia organizmu ludzkiego. Wystarczy przywrócić prawidłową ruchomość dotkniętym dysfunkcją tkankom, aby cały skomplikowany mechanizm wyregulował się sam.
Osteopata opiera się na wiedzy medycznej, znajomości anatomii i doskonałych umiejętnościach palpacyjnych. Dzięki temu potrafi postawić precyzyjną diagnozę, określając, która z tkanek jest objęta chorobą. Następnie stosuje jedną z wielu znanych mu technik leczenia manualnego. Oznacza to, że osteopata pracuje rękami oraz głową.
Wiedza pozwala mu też skierować pacjenta do innego specjalisty w przypadku, kiedy choroba wykracza poza zakres jego kompetencji. Jako terapeuta pierwszego kontaktu powinien zatem podejmować współpracę z lekarzami.